Kategori: Makaleler

İç Güveysi Ne Demek Ekşi Sözlük? Bir Psikoloğun Gözünden Sosyal Rollerin Görünmeyen Yükü Bir psikolog olarak insan davranışlarını gözlemlerken, bazen tek bir kelimenin ardında koca bir kültürün, toplumsal normların ve bilinçdışı kalıpların saklı olduğunu fark ederim. “İç güveysi” kelimesi de tam olarak bu türden bir kavramdır. Ekşi Sözlük’te tanımlarına baktığınızda mizahi, alaycı veya toplumsal eleştiri barındıran açıklamalar bulabilirsiniz. Ancak psikolojik açıdan bakıldığında, bu terim yalnızca bir “aile içi rol” değil; aynı zamanda bireyin kimlik, aidiyet ve güç algısıyla doğrudan ilişkilidir. İç Güveysi Nedir? Sosyokültürel Bir Tanım “İç güveysi”, geleneksel olarak erkeğin evlendikten sonra eşinin ailesinin evinde yaşaması anlamına gelir. Türk…

Kateter Acır mı? Bilimin Işığında Merak Edilen Gerçeği Keşfediyoruz “Kateter acır mı?” diye sorulduğunda çoğumuzun aklına hastane koridorları, soğuk metal aletler ve endişeyle kıpırdayan eller gelir. Bu sorunun altında yalnızca fiziksel bir merak değil, aynı zamanda psikolojik bir korku da yatar. Gelin, bu soruyu bir bilim insanının merakıyla ama bir arkadaşın sıcaklığıyla birlikte ele alalım. Kateter Nedir ve Neden Kullanılır? Kateter, vücuda sıvı, ilaç veya besin vermek ya da idrar gibi atıkları dışarı almak amacıyla yerleştirilen ince, esnek bir tüptür. En yaygın örnekler arasında venöz (damar içi) kateterler ve idrar kateterleri bulunur. Tıbbın bu küçük kahramanı, tedavilerin etkinliğini artırır, organ…

Kasko Parayı Nasıl Öder? Bilimin Işığında Basit ve Merak Uyandıran Bir Yolculuk Kasko sigortası… Çoğumuzun kulağına oldukça teknik gelen, ama bir kaza ya da hasar anında hayat kurtarıcı rol oynayan bu kavram aslında düşündüğümüzden çok daha derin bir mekanizmaya sahiptir. Peki hiç düşündünüz mü, kasko aslında parayı nasıl öder? Bu sürecin arkasında hangi bilimsel prensipler, risk analizleri ve ekonomik modeller yatıyor? Gelin bu konuyu birlikte, bilimsel bir merakla ama sade bir dille keşfedelim. Kasko Sigortasının Temeli: Risk Yönetiminin Bilimsel Kökeni Kasko sigortasının ödeme yapma biçimini anlamak için öncelikle onun doğasını kavramak gerekir. Kasko, temelde bir risk yönetimi aracıdır. Aktüerya bilimi…

Urfa’da Kaç Köy Var? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Değerlendirme Toplumların yapısını anlamak, sadece onların sosyal, kültürel ve ekonomik yönlerine bakmakla sınırlı değildir. Asıl önemli olan, bu toplumları şekillendiren güç ilişkilerinin, toplumsal düzenin ve vatandaşlık anlayışlarının nasıl işlediğidir. Urfa’da kaç köy olduğu sorusunun ardında yatan anlam, aslında bu topraklarda var olan toplumsal yapıyı, iktidarın köylerdeki etkisini ve kadınların bu yapılar içindeki rolünü anlamaya yönelik bir çağrıdır. Bir siyaset bilimci olarak, güç ve strateji, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık kavramları üzerinden bu soruyu ele alırken, sadece sayısal bir veriden daha fazlasını ortaya koymayı amaçlıyorum. Urfa’da Kaç Köy Var? Toplumun Yapısal Temellerine Bir Bakış…

Öğrenmenin Işığında: Türkiye’de Gün Balığı Nerede Yaşar? Öğrenme, insanın iç dünyasında bir aydınlanmadır. Her yeni bilgi, zihin denizinde yüzen bir ışık balığı gibidir — farkındalığın en derin sularına süzülür, bilginin kıvrımlarında parıldar. Bir eğitimci için her bilgi, yalnızca aktarılacak bir veri değil; dönüştürülecek bir yaşam enerjisidir. Bu yüzden “Türkiye’de gün balığı nerede yaşar?” sorusu, yalnızca bir biyoloji merakı değil, öğrenmenin doğasına dair bir yolculuğun başlangıcıdır. Gün Balığını Tanımak: Doğayla Öğrenmenin İlk Adımı Gün balığı, bilimsel adıyla Lepomis gibbosus, göl ve akarsu ekosistemlerinde yaşayan renkli bir tatlı su balığıdır. Türkiye’ye özgü bir tür olmasa da, özellikle Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde…

Kart Nasıl Çıkartılır? Geleceğin Kimlik, Finans ve Toplumsal Dönüşüm Yolculuğu Gelin, birlikte geleceğe doğru ufuk açıcı bir yolculuğa çıkalım. Belki de şu an için çok sıradan gibi görünen bir eylemden bahsedeceğiz: Kart çıkartmak. Banka kartı, kimlik kartı, ulaşım kartı ya da dijital cüzdan… Bugün birkaç form doldurup imza attığımız bu süreç, yarının dünyasında çok daha derin anlamlar taşıyabilir. Bu yazı, sadece “nasıl yapılır”ın ötesine geçerek, bu küçük adımın gelecekte hayatımızı nasıl şekillendireceğini tartışmaya davet ediyor. İlginçtir ki, konuya kadınlar ve erkekler farklı pencerelerden bakıyor. Erkekler genellikle bu süreci stratejik ve analitik bir zeminde ele alırken; verilerin, güvenliğin, altyapının önemini ön…

Karenin kaç bölgesi vardır? Verilerle, hikâyelerle ve farklı bakışlarla bir keşif Merhaba! “Karenin kaç bölgesi vardır?” sorusu ilk bakışta basit gibi görünebilir; ama sınıf tahtasındaki bir kareye yeni çizgiler ekledikçe cevapların çoğaldığını fark edersiniz. Ben de meraklı biri olarak, bu soruyu üç farklı pencereden ele almak istiyorum: temel geometri, kombinatorik/planar bölgeleme ve simetri (grup kuramı) bakışı. Aralara gerçek hayattan küçük hikâyeler serpiştireceğim; siz de yorumlarda kendi deneyimlerinizi paylaşın ki birlikte daha zengin bir harita çıkaralım. “Bölge” tam olarak ne demek? Bu yazıda bölgeyi, karenin içini sınırlayan çizgiler (kenarlar, köşegenler, eklenen doğrular) tarafından oluşturulan ayrı, kapalı alan parçaları olarak düşüneceğiz. Bu…

Karar Defterine İlk Ne Yazılır? Bilimsel Bir Merakla Başlayan Yolculuk Giriş: Bir Sayfanın Başlangıcında Bilim ve Merak Yeni bir defterin ilk sayfasını açtığınızda hissettiğiniz o tuhaf karışım… Heyecan, belirsizlik ve biraz da sorumluluk. Hele konu bir “karar defteri” olduğunda, bu his çok daha derindir. Çünkü oraya yazacağınız ilk cümle, sadece bir kayıt değil; bir sürecin, bir zihniyetin ve bir vizyonun başlangıcıdır. Peki ama bilimsel ve pratik açıdan bakarsak, karar defterine ilk olarak ne yazılmalıdır? Bu sorunun cevabı, sadece bürokratik bir detay değildir. Psikoloji, nörobilim ve yönetim bilimleri, “ilk adım”ın insan davranışı ve karar alma süreçleri üzerindeki etkisini yıllardır inceliyor. Gelin,…

Karamürsel Sepeti Nasıl Yapılır? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Giriş: Fikirlerin Buluştuğu Bir Sohbet Alanı Karamürsel sepeti… Kimi için nostaljik bir anı, kimi için el emeğinin en zarif hâli, kimine göreyse geçmişle bugünü birleştiren kültürel bir köprü. Bu yazıda, sadece “nasıl yapılır” sorusuna teknik bir yanıt vermekle kalmayacağız; farklı bakış açılarını, yaklaşımları ve düşünce biçimlerini masaya yatıracağız. Çünkü bazen aynı konuya bakan iki göz, bambaşka şeyler görür. Gelin birlikte bakalım: Erkeklerin daha analitik ve veri odaklı yaklaşımıyla kadınların daha duygusal ve toplumsal yönlü bakış açısı, bu geleneksel zanaate nasıl yansıyor? — Karamürsel Sepetinin Kökeni ve Anlamı Karamürsel sepeti, adını…

İslam’a Göre Humus Nedir? Geçmişten Günümüze Bir Dönüşüm “Geçmişi anlamadan, bugünü tam olarak kavrayamayız.” Bir tarihçi olarak, insanlık tarihindeki her önemli olay ve gelişmeyi, yalnızca o dönemin değil, daha sonraki zaman dilimlerinin de ışığında incelemeyi severim. Bu bakış açısıyla, bir yemek, bir kültür veya bir gelenek, o toplumun geçmişiyle, inançlarıyla, değerleriyle ve toplumsal yapılarıyla ne kadar iç içe geçmişse, onun anlamı o kadar derindir. Bugün, İslam’a göre humusun ne olduğunu anlamak için sadece bu yemeğin içeriğine değil, aynı zamanda tarihsel süreçlere, kırılma noktalarına ve toplumsal dönüşümlere odaklanacağız. Humus ve İslam: Geçmişin İzinde Humus, Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarının en bilinen…